Michael Kunze, librecista m.in. Elisabeth i Tańca Wampirów, to twórca niezwykle popularny w Europie i Azji. Jego biograficzne musicale są nie tylko imponującymi widowiskami, lecz także fascynującą próbą opowiadania o historii Austrii, a zarazem o mechanizmach przedstawiania przeszłości za pomocą środków współczesnego teatru muzycznego.
Musical jako maszyna pamięci ukazuje drogę powstania dwóch słynnych musicali Kunzego, Elisabeth i Mozarta!, w kontekście badań nad pamięcią zbiorową i skomplikowanej, europejsko-amerykańskiej historii rozrywkowego teatru muzycznego. Książka pokazuje, że musical od dawna był mocno związany z pamięcią społeczeństw, w których jest wystawiany, a jego przeszłość jako gatunku jest nierozerwalnie związana z Wiedniem.
Author(s): Marek Golonka
Publisher: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Year: 2022
Language: Polish
City: Warsaw
Marek Golonka. Musical jako maszyna pamięci. Przedstawienie przeszłości Austrii w wybranych musicalach Michaela Kunzego
Spis treści
Wstęp. Michael Kunze i nawiedzona przeszłość Austrii
Rozdział 1
Przeszłość – historia czy pamięć?
Słodka Sisi i gorzkie wspomnienia
Badania przeszłości, badania pamięci
Specyfika badań pamięci
Powody zainteresowania pamięcią
Prawda o przeszłości?
Hayden White – narracyjność i naukowość historii
Astrid Erll – tryby pamięci zbiorowej
Aleida Assmann – pamięć funkcjonalna i magazynująca
Kerwin Lee Klein – zaczarowanie świata i niebezpieczeństwa pamięci
Maurice Halbwachs – społeczne ramy pamięci
Marvin Carlson – musical jako maszyna pamięci
Freddie Rokem – aktor jako nadhistoryk?
Studium przypadku: Dźwięki muzyki
Między pamięcią a historią
Rozdział 2
Austria, czyli co?
Austria przed Mozartem – marchia, księstwo, cesarstwo
Austria Mozarta – schyłek XVIII wieku
Austria schyłku XVIII wieku w Mozarcie!
Centrum świata
Socjologia Mozarta
Austria Sisi – druga połowa XIX wieku
Austria w Elisabeth – sytuacja polityczna
Austria w historiografii – sytuacja polityczna
Austria w Elisabeth – sytuacja na dworze
Austria w historiografii – sytuacja na dworze
Austria Sisi – podsumowanie
Austria Elisabeth i Mozarta! – schyłek XX wieku
I Republika
II Republika i jej pamięć
Rozdział 3
Pamięć na scenach muzycznych
Jak rozumieć musical?
Stan badań
Broadwayowski teatr muzyczny
Puste słowo?
Kunze w świecie musicalu
Przedstawienia Michaela Kunzego
Musicale Kunzego i jego opera
Kunze na tle musicalu
Drama musical
Przesłanka a koncept
Nawiedzony historyk
Gotycyzm w musicalu
Praktyka drama musicalu
Megamusicale i wielkie opery
Harry Kupfer – gumiaki i telewizor
Miasto muzyki
Kwestia statusu
Przypadek Upiora w operze
Upiór, Christine i Raoul – megamusical a płeć
Upiór w operze, Opera Upiora – megamusical a artysta
Operetka w Wiedniu i na świecie
Przypadek Wesołej wdówki
Przesłanie operetki – prywatność i pamięć
Operetki krytyczne
An der Wien – teatr operowy, operetkowy czy musicalowy?
Musicale Kunzego w An der Wien
Globalny sukces
Co dalej w Wiedniu?
Rozdział 4
„Należę tylko do siebie”: Elisabeth
Podsumowanie historii powstania
Wiedeńskie inscenizacje Elisabeth
Ze świata, który zatonął
Patrząc przez Sisi
Zabójca jako narrator
Narracje Lucheniego
Lucheni a Elżbieta
Zmartwychwstanie habsburskiego Wiednia
Sisi Kunzego a Sissi Marischki
Jak z portretu
Przypadek Rudolfa
Świat tonie
Dygresja węgierska
Najnowsza historia Elisabeth
Koncert w Schönbrunn
Kobieta i jej epoka?
Rozdział 5
„Jestem muzyką”: Mozart!*
Podsumowanie historii powstania
Inscenizacje Mozarta!
Nawiedzanie Mozartem – Prolog
Początki dwóch Mozartów
Nawiedzony Mozart – finał pierwszego aktu
Boski Mozart
Umrzeć na nieśmiertelny talent
Mozart według Kunzego
Zakończenie. Przeszłość? Austria? Musical?
Musicale a obiegowe wizerunki
Musicale a państwo Habsburgów
Musicale a Austria Felix
Aneks 1
Streszczenie akcji Elisabeth
Akt I
Akt II
Aneks 2
Streszczenie akcji Mozarta!
Akt I
Akt II
Bibliografia
Przywoływane dzieła
Artykuły prasowe i internetowe
Literatura przedmiotu
Summary. Musical as Memory Machine. Performing Austria’s Past in Selected Musicals by Michael Kunze
Chapter One. The Past – History or Memory?
Chapter Two. What Is Austria?
Chapter Three. Memory on Musical Stages
Chapter Four. “I Belong to Me”: Elisabeth
Chapter Five. “I Am Music”: Mozart!
Finishing Thoughts
