Afganistan: Kimliğini Arayan Ülke

İÇİNDEKİLER

ÇİZELGELERİN LİSTESİ....................................................................I
ŞEKİLLER LİSTESİ...............................................................................I
RESİMLER LİSTESİ..............................................................................I
HARİTALAR LİSTESİ........................................................................II
KISALTMALAR.................................................................................III

1. BÖLÜM

GİRİŞ.......................................................................................................1

2. BÖLÜM

KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE..........................................13
2.1. SOSYAL İNŞACI YAKLAŞIMIN ULUSLARARASI
İLİŞKİLER DİSİPLİNİ İÇERİSİNDEKİ YERİ............................15
2.1.1. Uluslararası İlişkiler Disiplininin ve İlk Teorilerin
Ortaya Çıkışı........................................................................15
2.1.2. Dördüncü Büyük Tartışma ve Sosyal İnşacı
Yaklaşımın Ortaya Çıkışı....................................................24

2.1.3. Sosyal İnşacı Yaklaşım (Konstrüktivizm-
Constructivism)...................................................................32

2.1.4. Sosyal İnşacı Yaklaşımın Temel Varsayımları.................33
2.1.4.1. Sosyal inşacı yaklaşımların düşünsel
kökenleri.................................................................33
2.1.4.2. Sosyal inşacı yaklaşım ve kimlik.........................41
2.1.4.3. Sosyal inşacı yaklaşım ve öznelerarası
(süjeler arası) anlamlar..........................................51

2.1.5. Uluslararası İlişkilerde Sosyal İnşacı Yaklaşımlar..........57
2.1.5.1. Neo-klasik inşacılık................................................59
2.1.5.2. Postmodernist inşacılık.........................................62
2.1.5.3. Tabiatçı (naturalist) inşacılık.................................64
2.1.6. Sosyal İnşacı Yaklaşıma Getirilen Eleştiriler...................67
2.1.7. Sosyal İnşacı Yaklaşımın Tercih Edilmesinin
Nedenleri..............................................................................69
2.2. ULUSUN VE DEVLETİN İNŞASI..............................................72
2.2.1. Devlet İnşası.........................................................................72
2.2.2. Ulus-Devletlerin İnşası.......................................................75
2.3. ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE DIŞ POLİTİKA ANALİZİ...77
2.3.1. Dış Politika Kavramı...........................................................77
2.3.2. Dış Politika Analizi..............................................................81
2.3.2.1. Analiz düzeyi meselesi..........................................81
2.2.3.2. Geleneksel dış politika analizi yaklaşımları.......83
2.3.2.3. Dış politika analizinde yakın dönem..................86
2.4. AFGANİSTAN’DAKİ DÖNÜŞÜMÜN KÖKLEŞMESİ VE
BİLİŞSEL ÇELİŞKİ KURAMI.......................................................88
2.5. AFGANİSTAN’IN BİR DIŞ POLİTİKASI VAR MI?.................93
2.6. AFGANİSTAN’IN KİMLİK İKİLEMİ (HEROD-ZEALOT)...100
2.7. KABİLE YAPISINI ANLAMAK İÇİN FAYDALI BİR
ARAÇ: ASABİYE KAVRAMI.....................................................104
2.8. BÖLÜM ÖZETİ............................................................................111

3. BÖLÜM

AFGANİSTAN’IN SOSYO KÜLTÜREL VE EKONOMİK
YAPISI.................................................................................................113
3.1. AFGAN VE AFGANİSTAN SÖZCÜKLERİNİN KÖKENİ...114

3.2 AFGANİSTAN’IN MODERNLEŞ(EME)ME TARİHİ.............117
3.2.1. Modern Dönem Öncesi Afganistan Tarihi....................118
3.2.2. Modern Zamanlarda Afganistan.....................................127
3.2.2.1. Afganistan’da bağımsızlık öncesi reform
çabaları..................................................................129
3.2.2.2. Afganistan’ın bağımsızlık sonrası dönüşüm
çabaları..................................................................137
3.2.2.3. Afganistan’da sovyet etkisi altında dönüşüm
ve sovyet işgali.....................................................145
3.2.2.4. Sovyet işgali sonrası mücahitler ile taliban’ın
iktidar mücadelesi...............................................150
3.2.2.5. 2001 sonrası modernleşme çabalarına
uluslararası destek...............................................153
3.3. AFGANİSTAN’DA TOPLUMSAL YAPI.................................158
3.3.1 Afganistan’ın Nüfus Yapısı...............................................158
3.3.2. Afganistan’daki Etnik Gruplar........................................167
3.4. AFGANİSTAN EKONOMİSİ.....................................................191
3.5. AFGANİSTAN’IN FİZİKİ COĞRAFYASI...............................195
3.5. AFGANİSTAN DOĞAL KAYNAKLARI.................................197
3.6. BÖLÜM ÖZETİ............................................................................209

4. BÖLÜM

AFGANİSTAN’DA MODERNLEŞME ÇABALARI,
ULUS DEVLET İNŞA SÜRECİ VE AFGANİSTAN
DIŞ POLİTİKASI...............................................................................211
4.1. MODERNLEŞME, BATILILAŞMA, MUASIRLAŞMA VE
DEMOKRATİKLEŞME BAĞLAMINDA DEVLET İNŞASI..212
4.1.1. Afganistan’da Demokratikleşme Yolunda Atılan
Adımlar...............................................................................220

4.1.2. Bürokratik yapıların ve kurumların inşası bağlamında
devlet inşası........................................................................228
4.1.3. Ekonomik Gelişme Bağlamında Devlet İnşası..............236
4.1.4. Barış İnşası ve İstikrarın Sağlanması Bağlamında
Devlet İnşası.......................................................................245
4.2. AFGANİSTAN’IN DIŞ POLİTİKASI VE AFGAN
KİMLİĞİ’NİN İNŞASI................................................................260
4.2.1. Afganistan’ın Dış Politikası..............................................261
4.2.1.1. Tarihsel süreç içerisinde afganistan
dış politikası.........................................................261
4.2.1.2. Bağımsızlık sonrası afganistan dış politikası...263
4.2.1.3. İkinci dünya savaşı sonrası yeni dengeler,
bağlantısızlar hareketi........................................266
4.2.1.4. Mücahitler dönemi ve taliban iktidarında
afganistan.............................................................270
4.2.2 Afganistan’ın Kimlik İnşası...............................................271
4.2.2.1. Yeniden inşa süreci öncesinde afganistan
kimliği....................................................................272
4.2.2.2. Yeniden inşa sürecinde afganistan’da kimlik
inşası......................................................................280
4.2.2.3. Taliban’ın geri dönüşü.........................................292
4.3. 11 EYLÜL SONRASI AFGANİSTAN’DA TESİS EDİLEN
YENİ İKTİDAR............................................................................296
4.3.1. Hamid Karzai Dönemi Afganistan Dış Politikası.........298
4.3.2. Eşref Gani Dönemi Afganistan........................................306
4.3.3. Eşref Gani ve Afganistan Dış Politikasında Beş
Halka...................................................................................308
4.4. BÖLÜM ÖZETİ............................................................................313
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME...................................................317
KAYNAKLAR.....................................................................................331
EKLER.................................................................................................356