Monografia składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy ma charakter wprowadzający do problematyki zjawiska chwiejności wyborczej. Jego celem jest prezentacja głównych płaszczyzn dyskusji zarówno na gruncie literatury krajowej, jak i światowej. Obejmuje on zagadnienia definicyjne chwiejności wyborczej w różnych ujęciach badawczych i na różnych poziomach politologicznej analizy. Z uwagi na specyfikę zjawiska zarysowano w nim kwestie metodologiczne — przede wszystkim przedstawiono stosowane indeksy pomiaru chwiejności wyborczej oraz trudności związane z ich wykorzystaniem. W rozdziale wstępnym dokonano również analizy chwiejności wyborczej w odniesieniu do procesów konsolidacji demokracji. Rozważania odniesiono w szczególności do dwóch zmiennych — momentu inicjacji procedur demokratycznych w danym państwie oraz czasu ich trwania — zakładając, że są to czynniki integralnie związane z procesami konsolidacyjnymi. Analiza chwiejności wyborczej wymaga odniesienia do konsekwencji zjawiska. Refleksję podjęto, wychodząc z założenia, że proponowane wskaźniki jej pomiaru zakładają, że funkcjonuje ona na określonym kontinuum, którego bieguny wyznaczane są przez zerową oraz maksymalną chwiejność wyborczą. Każdy z tych biegunów niesie z sobą określone konsekwencje dla systemu politycznego oraz poziomu uczestnictwa wyborczego, co zostało kolejno przeanalizowane w rozdziale. Badania chwiejności wyborczej prowadzone przez badaczy oraz procesy empiryczne przedstawiane wraz z ich interpretacjami w literaturze przedmiotu ukazały wiele uchybień w zakresie analiz i metod stosowanych przy pomiarze chwiejności wyborczej. Pragnąc właściwie wykorzystać wnioski wyprowadzane przez badaczy oraz zminimalizować błędy interpretacyjne w dalszych rozważaniach rozdział pierwszy zakończono krytyką podejść w zakresie ujęć operacyjnego oraz interpretacyjnego.
Author(s): Agnieszka Turska-Kawa
Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Year: 2015
Language: Polish
City: Katowice
Tags: politologia; polityka; wybory; socjologia; głosowanie; partia; manipulacja; polaryzacja; kampania; aksjologia; psychologia; ekonomika
Wstęp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1. Chwiejność wyborcza w ujęciu teoretycznym . . . . . . . . . 21
1.1. Zagadnienia definicyjne 30
1.2. Pomiar chwiejności wyborczej . . . . . . . . . . . . 37
1.3. Chwiejność wyborcza a poziom konsolidacji demokracji . . . . . 43
1.4. Konsekwencje chwiejności wyborczej . . . . . . . . . . 47
1.5. Trudności związane z pomiarem chwiejności wyborczej i jego interpre-
tacją 51
2. Systemowe uwarunkowania chwiejności wyborczej 59
2.1. Reżim polityczny . . . . . . . . . . . . . . . 60
2.2. System wyborczy . . . . . . . . . . . . . . . 66
2.3. Głosowanie przymusowe . . . . . . . . . . . . . 74
2.4. Zachęty do głosowania 82
2.5. Format systemu partyjnego . . . . . . . . . . . . . 85
2.6. Nowe partie w systemie . . . . . . . . . . . . . . 88
2.7. Polaryzacja polityczna 100
2.8. Chwiejność wymuszona . . . . . . . . . . . . . . 102
2.9. Manipulacje wyborcze 107
3. Społeczne uwarunkowania chwiejności wyborczej . . . . . . . 113
3.1. Podziały socjopolityczne . . . . . . . . . . . . . 114
3.2. Grupa społeczna . . . . . . . . . . . . . . . . 122
3.3. Działania ukierunkowane na wzrost frekwencji wyborczej . . . . 130
3.4. Sondaże przedwyborcze . . . . . . . . . . . . . . 135
3.5. Demokracja 2.0 . . . . . . . . . . . . . . . . 140
3.6. Przywództwo polityczne i partyjne . . . . . . . . . . . 149
3.7. Wiek wyborców . . . . . . . . . . . . . . . . 157
4. Psychologiczne uwarunkowania chwiejności wyborczej. . . . . . 163
4.1. Aksjologia . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
4.2. Kompetencje obywatelskie 173
4.3. Kontrakt psychologiczny . . . . . . . . . . . . . 179
4.4. Identyfikacja partyjna . . . . . . . . . . . . . . 187
4.5. Marka partii politycznej . . . . . . . . . . . . . . 195
4.6. Niepewność wyborcza 204
4.7. Negatywna kampania wyborcza . . . . . . . . . . . 209
5. Ekonomiczne uwarunkowania chwiejności wyborczej 215
5.1. Teoria racjonalnego wyboru . . . . . . . . . . . . . 225
5.2. Głosowanie retrospektywne i prospektywne . . . . . . . . 237
5.3. Wymiar krajowy a międzynarodowy głosowania ekonomicznego . . . 251
5.4. Nowa Polityka 256
Zakończenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Bibliografia 281
Indeks osobowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Summary 327
Résumé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
