Opowieść o tym, co zostało w polskiej pamięci zakłamane, albo z niej wyparte. To historia 90 proc. Polaków — ubogich i niewykształconych, tych, którzy mieli ciężko pracować i słuchać narodowych elit — od początku Polski aż do czasów współczesnych.
Głównym przedmiotem książki jest władza — władza tych, którzy w społeczeństwie są na górze nad tymi, którzy są na dole — oraz instytucje społeczne, które służyły elitom do przejmowania tego, co wyprodukował lud. To nie tylko więc historia poddaństwa i pańszczyzny, ale także relacji w fabryce i w biurze w XIX w. To historia ludowa, a nie narodowa: autora mniej interesują wojny i powstania, a bardziej to, jak ich sukcesy i klęski zmieniały relacje pomiędzy mieszkańcami naszego kraju, Polakami, Żydami, Ukraińcami i innymi mniejszościami.
Author(s): Adam Leszczyński
Publisher: Wydawnictwo WAB
Year: 2020
Language: Polish
Commentary: Bibuła
Pages: 673
City: Warszawa
Tags: historia, Polska, klasa ludowa, lud, historia krytyczna, opór, chłopi, proletariat, władza, niepodległość
Rozdział 1 DWA NARODY. MITY O PANOWANIU
I NIEWOLI............................................................................... 9
1. „Bydlęta”............................................................................. 9
2. O czym jest ta książka? Historia wyzysku i oporu,
mitologia panowania ....................................................... 13
3. Przekleństwo chama......................................................... 16
4. Wandalowie i Sarmaci, czyli pierwsza teoria najazdu.
Jak król Genzeryk został królem Gąsiorkiem............... 23
5. Teoria najazdu, odsłona druga: pańszczyzna nam
przyrodzona...................................................................... 31
6. Teoria najazdu jako nauka................................................ 36
Rozdział 2 POCZĄTKI (DO XIV W.)................................... 48
1. Kwiecik............................................................................... 48
2. Wczesne państwo: zbudowane na przemocy i podboju . . 53
3. Mechanizm pierwszego państwa..................................... 60
4. Czego nie wiemy............................................................... 69
5. Powinności........................................................................ 72
Rozdział 3 MELIORATIONE TERRE (DO 1520 R.)......... 78
1. Ściąłem go........................................................ 78
2. Mechanizm kolonizacji: od eksploatacji arbitralnej do
racjonalnej.......................................................................... 82
3. Ile zabierano? Anatomia powinności............................... 86
4. Sąd pański i królewski, czyli dynamika panowania .... 90
5. Ekonomia i rodzina. Miasta i Żydzi................................. 97
6. Przywileje. Racjonalność opresji..................................... 103
Rozdział 4 PRZYKRĘCANIE ŚRUBY. 1520-1768............. 112
1. Bicie polskim sposobem.................................................... 112
6 LUDOWA HISTORIA POLSKI
2. „Słodkiej używać z rozkoszą spokojności”. Sielanka
szlacheckiego bytowania.................................................. 117
3. Ziemiańskie podręczniki gospodarowania. Nadzorować
i karać................................................................................. 126
4. Opór i zbiegostwo............................................................. 134
5. Lamenty i supliki............................................................... 143
6. „Rzecz ruchoma”. Handel chłopami i dobrowolne
poddaństwo........................................................................ 155
7. Ekonomia folwarku. Fundament władzy........................ 165
8. Ludowa biopolityka. Gromada, rodzina, demografia.
Solidarność i jej brak ....................................................... 178
9. „Przełożeni nad ludźmi bogowie są ziemscy”,
czyli dyskurs zniewolenia.................................................. 191
10. Przemoc i bunty............................................................... 201
11. Miasta i Żydzi.................................................................... 220
12. Było lepiej czy gorzej niż na Zachodzie? Los peryferii. . . 232
Rozdział 5 KONIEC NIEWOLI 1768-1864 ........................ 240
1. Marzenie o awansie........................................................... 240
2. Irokezi Europy. Oświeceniowa krytyka Rzeczypospolitej 247
3. Obrońcy pańszczyzny. Argumenty starego porządku . . 256
4. Oświeceniowi reformatorzy. Wielka retoryka, mikra
polityka............................................................................... 262
5. Reformy i opór.................................................................. 272
6. Czy zaborca przyniósł wolność?..................................... 282
7. Księstwo i królestwo, czyli święte prawo własności. ... 288
8. Przemysł pańszczyźniany. Proletariat i Żydzi................ 303
9. „Skargę każę ci na dupie przykleić”. Nędza, przemoc
i bunt................................................................................... 318
10. Demokraci i lud................................................................. 329
Rozdział 6 KAPITALIZM NA PERYFERIACH 1864-1944 344
1. Przemysł. „Opieka” i protest............................................ 344
2. Gnoje i kałuże. Miasto i służba....................................... 360
3. Wieś i ziemia. Dziedzictwo poddaństwa. Zycie i śmierć 369
4. Emigracja. „Na to gospodarstwo, co mamy w kraju,
można się wysrać tysiące razy”....................................... 382
5. „Dwie cywilizacje”. Inteligencja i lud. Radykałowie . . . 394
6. Rewolucja. „Przelew krwi bratniej”................................. 409
7. Antysemityzm.................................................................... 431
8. Wielkość i nędza drugiej Rzeczypospolitej.................... 445
Rozdział 7 PRL. WYZYSK W IMIĘ PARTII 1944-1989 ... 477
1. Władza i protest w fabryce. Przywilej elity.................... 477
2. Reforma rolna i kolektywizacja....................................... 497
3. Awans................................................................................. 511
ZAKOŃCZENIE. PRZEMOC I EMANCYPACJA............. 524
JAK TRZEBA NAPISAĆ LUDOWĄ HISTORIĘ POLSKI?
ESEJ O METODZIE............................................................... 533
1. Zwyczajna historia z przeszłości..................................... 533
2. Marksizm i reakcja w polskiej historiografii.................. 536
3. Nietzsche, White, Foucault: koniec historiografii
nieświadomej...................................................................... 544
4. Polscy historycy: pozytywizm naiwny kontra
postmodernizm...................... .-......................................... 553
5. Howard Zinn, czyli lekcja historii krytycznej............... 562
6. Ludowa historia Polski: projekt...................................... 567
PODZIĘKOWANIA............................................................... 573
PRZYPISY................. 574
BIBLIOGRAFIA...................................................................... 634
INDEKS OSÓB........................................................................ 664
