Zarówno dla tych, którzy już się zetknęli z tekstami P. Bourdieu, jak i dla tych, którzy dopiero zaczynają go poznawać, tekst Rozumu praktycznego okaże się wielce pożyteczny: jest uporządkowanym wykładem jego koncepcji, zawiera jasne definicje pojęć, od dawna zawłaszczanych przez europejsko-amerykańską humanistykę, choć nie zawsze zgodnie z intencjami ich autora.
prof. dr hab. Anna Zadrożyńska, Uniwersytet Warszawski
Jest prawdą, że analiza socjologiczna nie robi żadnych ustępstw wobec narcyzmu i zdecydowanie zrywa z pochlebnym wizerunkiem ludzkiego istnienia, bronionego przez tych, którzy chcą za wszelką cenę myśleć o sobie jak o istotach niezastąpionych. Nie jest jednak mniej prawdziwe, że stanowi ona jedno z najskuteczniejszych narzędzi poznania siebie jako bytu społecznego, czyli bytu niepowtarzalnego. Kwestionując iluzoryczne wolności, jakie przypisują sobie ci, którzy tę formę samopoznania uważają za „zejście do piekieł” i co jakiś czas obwołują ostatnie najmodniejsze wcielenie „socjologii wolności” – której pod tą nazwą autor bronił już dobre trzydzieści lat temu – oferuje ona najskuteczniejsze środki zbliżania się do wolności, jaką pozwala zdobyć, wbrew determinizmom, znajomość determinizmów społecznych.
[Z przedmowy]
Pierre Bourdieu (1930–2002) należy do najbardziej znanych i wpływowych przedstawicieli współczesnej humanistyki. Wprowadził do niej takie pojęcia, jak habitus, „świadomość praktyczna” czy „pole symboliczne”, używane dziś szeroko nie tylko przez antropologów, ale także filozofów, socjologów i politologów. W języku polskim ukazały się takie jego dzieła, jak Zmysł praktyczny, Dystynkcja, Medytacje pascaliańskie czy Męska dominacja.
Author(s): Pierre Bourdieu
Series: Seria Cultura
Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Year: 2009
Language: Polish
Pages: 185
City: Kraków
Tags: socjologia; filozofia; władza; teoria działania; działanie społeczne; rozum
Przedmowa............................................................................................................................... 7
1. Przestrzeń społeczna a przestrzeń symboliczna....................................... 11
Rzeczywistość jest relacyjna................................................................................... 13
Logika klas......................................................................................................................... 19
Aneks. Wariant „sowiecki” i kapitał polityczny.............................................. 24
2. Nowy kapitał................................................................................................................... 29
Szkoła, demon Maxwella?...................................................................................... 30
Sztuka czy pieniądze?................................................................................................ 34
Aneks. Przestrzeń społeczna i pole władzy......................................................... 40
3. W stronę nauki o dziełach....................................................................................... 45
Dzieło jako tekst............................................................................................................ 46
Sprowadzanie do kontekstu................................................................................... 49
Mikrokosmos literacki................................................................................................ 50
Pozycje i zajmowanie pozycji................................................................................ 51
Pole „końca wieku”...................................................................................................... 54
Znaczenie historii......................................................................................................... 57
Dyspozycje i trajektorie............................................................................................. 59
Aneks 1. Złudzenie biograficzne............................................................................... 62
Aneks 2. Podwójne zerwanie....................................................................................... 69
4. Duchy państwa. Geneza i struktura pola biurokratycznego.............. 75
Radykalne wątpienie................................................................................................... 78
Koncentracja kapitału................................................................................................ 80
Kapitał symboliczny..................................................................................................... 87
Państwowe budowanie umysłów....................................................................... 94
Monopolizacja monopolu......................................................................................... 99
Aneks. Duch rodzinny.................................................................................................... 102
5. Czy możliwy jest czyn bezinteresowny?....................................................... 113
Inwestycje.......................................................................................................................... 114
Przeciw utylitaryzmowi........................................................................................... 115
Bezinteresowność jako namiętność................................................................... 123
Zyski z uniwersalizacji.............................................................................................. 125
Aneks. Przyczynek do ekonomii Kościoła........................................................... 129
6. Ekonomia dóbr symbolicznych............................................................................. 131
Dar i wymiana typu dający-dający.................................................................... 132
Symboliczna alchemia.............................................................................................. 138
Uznanie............................................................................................................................... 141
Tabu kalkulacji................................................................................................................ 143
Czyste i komercyjne.................................................................................................... 149
Śmiech biskupów.......................................................................................................... 152
7. Scholastyczny punkt widzenia............................................................................. 161
Zabawa na serio............................................................................................................. 161
Teoria teoretycznego punktu widzenia........................................................... 164
Przywilej uniwersalności.......................................................................................... 168
Konieczność logiczna a przymus społeczny................................................. 171
Paradoksalne podstawy moralności.......................................................................... 175
Indeks........................................................................................................................................... 181
