Mały słownik kultury dawnych Słowian

Lata ostatnie odznaczają się niezwykłym rozwojem zainteresowań dawną przeszłością narodów słowiańskich i badań w tej dziedzinie. Przejawem tego był u nas rozmach studiów nad początkami społeczeństwa i państwa polskiego, uświetniony oficjalnymi obchodami Tysiąclecia. Podobnie w Związku Radzieckim podjęto rozległe prace badawcze nad kulturą dawnej Rusi, w Czechosłowacji nad pierwszym państwem Słowian zachodnich — Wielką Morawą. Rozbudzenie zainteresowań najdawniejszą przeszłością widać w Bułgarii, Jugosławii i w krajach, które niegdyś zajęte przez Słowian uległy później germanizacji (Austria, NRD, NRF), romanizacji (Rumunia) lub madziaryzacji (Węgry); na plan pierwszy wysuwają się tu zwłaszcza osiągnięcia archeologów i historyków w NRD. Przyczyny tego stanu rzeczy są różnej natury. Jedną z istotniejszych było z pewnością totalne zagrożenie kultury społeczeństw słowiańskich ze strony zbrodniczego systemu hitlerowskiego podczas II wojny światowej, zagrożenie, którego ideologiczną pod- budowę stanowiły pseudonaukowe teorie o niższości kulturowej Słowian w przeszłości. Z drugiej strony ważna rola państw 0 słowiańskim obliczu etnicznym po wojnie i przemiany społeczno-polityczne, które przyczyniły się do upowszechnienia pogłębienia świadomości historycznej wśród szerokich warstw społeczeństwa, powodują wzrost zainteresowań źródłami kultury słowiańskiej u nas i na całym świecie.