Σχεδίασμα περί της ανεξιθρησκείας, ήτοι περί της ανοχής των ετερόθρησκων

Το πρόβλημα της Ανεξιθρησκείας με την πολεμική διάσταση μιας σύγκρουσης μεταξύ διαφόρων θεσμών ή ομάδων του κράτους, αφορά τη μετάβαση των κοινωνιών σε νέες οικονομικές δομές και των κοινωνικών σχέσεων που συνεπάγονται. Ο Ευγένιος Βούλγαρης, ένας από τους πατέρες του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, συντάσσει στα 1768 το παρόν κείμενο, αναζητώντας μια λύση στο πρόβλημα της επιβίωσης της ορθόδοξης παράδοσης εντός ισχυρών κρατικών δομών, όπως ήταν η τότε τσαρική Ρωσία, σε συνδυασμό με την διαφώτιση των υπόδουλων Ελλήνων και την ανοχή έναντι των αλλοθρήσκων, που θα έβρισκαν μπροστά τους ως πρόβλημα κατά τη μετάβασή τους από την οθωμανική στην ευρωπαϊκή ηγεμονία.