İletişim Atlaslı Büyük Uygarlıklar Ansiklopedisi 5 -Roma Dünyası

Bu cildin amacı, Roma dünyasının fiziksel ve
kültürel ortamı içinde kapsamlı bir genel
görünümünü vermektir. Kitap, Roma kentinin
kuruluş ve ilk gelişiminden, İtalya ve Akdeniz'e
yayılarak buraları elegeçirmesine, Augustus
tarafından imparatorluk yönetiminin kurulması
ve bunun ardından yeni bir siyasal ve dinsel
düzenin ortaya çıkmasına, Batı Roma
İmparatorluğu'nun yıkılışına ve Hıristiyan bir
Bizans imparatoru tarafından İtalya'nın Germen
Krallarından geri alınışına kadar süren dönemi
kapsamaktadır. Araştırmamız tarihsel anlatıya
dayanmakta olup, bunun için betimlenen
dönemin {1300 yılı aşkın) uzunluğu ve bu uzun
zaman içinde yeralan değişikliklerin derecesi
gözönünde tutularak geniş çapta bir zaman￾dizimsel yapı uygun görülmüştür. Bununla
birlikte, yazış biçimimizin ve resim, harita ve özel
konuların seçiliş ve sunuluşunun, sonuçta
konusal yorumun en az tarihsel anlatı ölçüsünde
ağırlıklı olduğu dengeli bir görünüm sağladığını
umuyoruz.
Aynı nedenle -ele alınan dönemin uzunluğu ve
çeşitliliğinden ötürü- kitabın kapsamının büyük
bir bölümünün en son araştırmaları doğrudan
bilmekten doğan bir tanışıklık duygusu
sağlayabilmesi için, iki kişi tarafından ortaklaşa
yazılması bize bir gereklilik olarak göründü.
Sırasıyla Erken Cumhuriyet ve Geç İmparatorluk
dönemlerine ilişkin bizim kendi araştırma
ilgilerimizin olması, kitabımızın, başka birçokları
gibi, Roma tarihinin "merkezi" döneminden yana
değil, daha çok "dışsal" dönemleri bakımından
yan-tutar bir eğilimi olması sonucunu yaratsa
gerektir. Roma İmparatorluğu'nun eyaletlerine
ilişkin bölüm, İ.Ö. 2. yüzyıldaki imparatorluğa
yöneliktir. (ancak burada da, tek tek yerlerin
seçilip betimlenmesinde değişiklik ve gelişimler
izlenmiştir); ama genellikle Roma dünyasının
tarihinin başında ve sonunda yeralan dönemler
konusunda daha çok tat duyarak yazdığımızı
gördük. Arkaik Roma toplumunun niteliğinden
kaynaklanan sorunlara ve Constantinus'tan sonra
imparatorluğun Hıristiyanlaştırılmasına, belki de
Geç Cumhuriyet dönemi için, savaşlarından ve
Iulius-Claudianus sülalesinin politikasından daha
çok önem verdik; bunun için de bir özür öne
sürmüyoruz.
Tarihçi Ammianus Marcellinus, insan tutkusunun
boşluğu üstüne kitaplar yazıp onlara adlarını
veren filozofları eleştirmiştir. Bununla birlikte
bizler de tarihçiler olarak, Ammianus'un olguların
doğru anımsanması hakkında duyduğu kaygıyı
paylaştığımız için, hangimizin kitabın hangi
bölümünden sorumlu olduğunu belirtmenin
yararlı olacağını inanıyoruz. Tim Cornell, Roma
Cumhuriyeti ve Augustus'un ölümüne değin
imparatorluğa ilişkin bölümü ve buna ilişkin
harita, resim ve özel konularla, Pompeii, Ostia ve
Roma diniyle ilgili özel konuların malzemesini
seçip açıklamalarını yazdı. John Matthews, aynı
bakımlardan, Augustus'tan sonra imparatorluk ve
imparatorluğun eyaletlerine ilişkin Üçüncü
Bölüm'ün betimlenmesinden ve bunlara ilişkin
harita, resim vb. açıklayıcı malzemeden
sorumludur. Çalışmamızı, birbirimizden bağımsız
olarak, ama üstünde kesinlikle görüş birliğine
varılmış yol gösterici ilkelere bağlı kalarak ve
uyum sağlamak için her türlü çabayı harcayarak
yürüttük.
Birbirimizden çok şey öğrendik; aynı zamanda,
yayım kurulu üyeleri, özellikle resim ve
haritaların seçimi ve sunuluşu konusunda,
tarihsel ve sanatsal amaçlar açısından karşılıklı
anlayış içinde kendisiyle tartıştığımız Andrew
Lawson)la yaptığımız işbirliğini; biz daha tam
kılmak istedikçe belki de daha belirsiz ve
karışık duruma gelen belgelerden kartografik
malzemeyi hazırlayan Liz Orrock ve Zoe
Goodwin'i; basıma hazırlamayla ilgili önerileri
kitabın düzeyini büyük ölçüde etkileyen Graham
Speake'in sağladığı yardımları zevkle anıyoruz.
Bundan başka, Ray Davis, Liber Pontificialis'te
listesi verilen malikanelerin dağılımını gösteren
haritaya ilişkin malzemeyi biraraya getirdi;
Michael Whitby ise, Iustinianus zamanında
imparatorluğun doğu sanırım gösteren haritayla
ilgili mazlemeyi düzenledi; Margaret Roxan Roma
ordusunun dağılımına ilişkin konularda bize
öğütler verdi. Başka uzmanlar, özellikle Benjamin
Isaac, Kenan Erim, Brian Croke ve kitabı yazarken
ne denli az şey bildiklerinin daha kesin bir
biçimde bilincine varan yazarların kendilerine
yönelttikleri soruların amacını belki de hiç bir
zaman bilmeksizin, başka birçokları bize çeşitli
biçimlerde yardımcı oldular.